Częstochowska chińszczyzna

Specjalnością chińskiej restauracji w pasażu handlowym Tesco Extra w Częstochowie, jak głosi bez cienia skrępowania tablica z promocjami za barem lokalu, są… hamburgery, cheeseburgery i zapiekanki. I może niech tak pozostanie, bo chińskiej kuchni chyba tam się nie znajdzie.
Wśród niewątpliwych zalet lokalu należy wymienić bardzo miłą obsługę, która grzecznie i uparcie wyjaśnia, że zupa ostro – kwaśna w ich lokalu zawsze tak wyglądała, że jest w niej – jak należy – jajko i grzyby mun. Nie umie niestety wyjaśnić, czemu barwą i smakiem przypomina raczej zagęszczoną kultową przyprawę do zup Maggi i że jest z całą pewnością słodko – słona, ale trudno się w niej doszukać czegokolwiek ostrego lub kwaśnego.
Niepojęte jest dla mnie, dlaczego – zamiast serwować schabowe, frytki i kapustę – właściciele zdecydowali się na dania orientalne, których nigdy nie jedli i o których nie mają nawet pojęcia, jak powinny wyglądać i smakować. Myślę, że warto by było jednak udać się chociaż do jakiegoś lokalu, w którym pracuje autentyczny kucharz z Dalekiego Wschodu, a takich przecież w większych miastach w Polsce dzisiaj nie brakuje, jeden – niepozornie bardzo wyglądający – kiedyś tu na blogu polecałem. Nie trzeba koniecznie lecieć do Chin czy Wietnamu.
Podobno poziom kuchni w restauracji orientalnej najłatwiej sprawdzić prosząc o zupę rybną, tak słyszałem od właścicielki jednej z krakowskich restauracji. W restauracji w Tesco menu nie zawiera jednak takiej pozycji.
Nie tak dawno śmiałem się, gdy na zaprzyjaźnionym blogu zobaczyłem bar chiński specjalizujący się w… Coca-Coli i kebabie. Dzisiaj muszę przyznać, że z dań w chińskim barze na pasażu Tesco w Częstochowie Cola była naprawdę najbardziej oryginalna i godna polecenia. Pytanie, czy McDonald albo KFC nie byłyby lepsze w robieniu burgerów, bo z Colą też by sobie pewnie poradziły.
Bardzo ładna zupa ostro – kwaśna jest do zobaczenia na zdjęciu na przykład tutaj. Polecam właścicielom lokalu w Częstochowie. A samego lokalu nie polecam – póki co – nikomu. Omijajcie szerokim łukiem.

Gorzej, lepiej, nienaukowo

Chociaż wydaje się to zupełnie niewiarygodne, ja też kiedyś chodziłem do szkoły i studiowałem, nawet jeśli niektórzy odnoszą wrażenie, że przyniosło to marne efekty. Jako uczeń i student miałem niekiedy nauczycieli, których do tej pory pamiętam i którzy tak wówczas, jak i obecnie stanowią dla mnie inspirację, o czym niejednokrotnie już zdarzało mi się pisać. 30 godzin wykładu z socjologii na studiach nie było wprawdzie szczególnie ważne w moim sylabusie, ale wspominam nadal wykłady profesora Marka Szczepańskiego bardzo pozytywnie. Mówił ciekawie, odwołując się do znanych nam realiów, a jednocześnie kontrastując je z różnymi zaskakującymi ciekawostkami z dziedziny socjologii (cóż więcej mógł z nami zrobić w trzydzieści godzin na auli?).
Zapamiętałem z tych wykładów oraz ze skryptu profesora między innymi to, że moralność to kwestia w skali globalnej bardzo względna i że trudno znaleźć jakieś uniwersalne normy obowiązujące we wszystkich społeczeństwach i wspólnotach ludzkich, nie tylko historycznych, ale nawet współczesnych. Są bowiem plemiona, w których cnotą jest wykazanie się umiejętnością bezkarnego dokonania kradzieży, są narody, także w Europie, w których morderstwo jest w pewnych sytuacjach nie tylko dopuszczalne, ale wręcz wskazane, jeśli stanowi honorowy akt zemsty rodzinnej. Młodzi mężczyźni w niektórych wspólnotach muszą udowodnić swoją męskość dokonując czynów, które w naszym kodeksie karnym są surowo karane. Nawet kanibalizm w niektórych kulturach jest nie tylko dopuszczalny, ale przypisuje mu się pewne szlachetne atrybuty. Podobno jedyną normą, która zdaje się uniwersalnie obowiązywać we wszystkich społecznościach, jest potępienie dla kazirodztwa.
Wspominając wykłady profesora Szczepańskiego z pewnym niedowierzaniem przeczytałem jego komentarz dla Gazety Wyborczej do artykułu o postępującej laicyzacji w Polsce i o tym, że coraz mniej wiernych uczestniczy w obrzędach katolickich, przy czym tendencja ta jest szczególnie silna w archidiecezji częstochowskiej. Marek Szczepański rzeczowo i logicznie próbuje uzasadnić wyniki badań Instytutu Statystyki Kościoła Katolickiego, wskazuje na możliwe przyczyny takich tendencji, zarówno w skali ogólnopolskiej, jak i lokalnej. Zastanawia natomiast jego konstatacja, że może być jeszcze gorzej. Myślę, że to zwykły lapsus językowy i że profesor – tak wybitny naukowiec i specjalista, który wie, że poza kazirodztwem trudno o normy uniwersalne – nie ocenia ludzi na podstawie tego, czy chodzą czy nie chodzą do kościoła. W dyskusji pod artykułem na forum internetowym widać zresztą niejednomyślność – wielu Częstochowian uderzyła ta niezamierzona zapewne ocena i wielu się z nią nie zgadza.
Każdy ma prawo uważać chodzenie do kościoła za dobre albo za złe, jak również postrzegać je jako zupełnie bez znaczenia dla oceny moralnej i etycznej danej osoby. Ale w ustach profesora wartościowanie obrzędowości mieszkańców Częstochowy słowami „gorzej”, „lepiej” itp., brzmi jakoś tak… nienaukowo.

Znaki krytyczne

Gdy kiedyś zobaczyłem reklamę wyświetlającą się na jakiejś stronie w ramach programu Google Adwords, pobłażliwie pokiwałem głową. Jakże okazać co innego niż wyrozumiałość dla jakiejś międzynarodowej firmy, próbującej sobie poradzić z zawiłościami polskich liter „z” i „ź”. Ba, byłem skłonny się zastanawiać nad tym, czy istnienie tych wszystkich „ą”, „ę”, „ć” i innych specyficznych znaków diakrytycznych jest w ogóle konieczne i czy nie można by się pokusić o uproszczenie naszej ojczystej pisowni.

Niedawno jednak, chodząc po korytarzach pewnej instytucji, której nazwa zawiera przymiotnik „wojewódzki” i wydawałoby się, że powinniśmy się tam spodziewać pełnego profesjonalizmu w stosowaniu „ogonków” w typowo polskich literach alfabetu, ze zdziwieniem odnotowałem w jednym tylko korytarzu aż dwa przykłady kłopotów z ich użyciem.

Że w trzech linijkach kluczowej części plakatu, wydrukowanych czerwoną czcionką, udało się zmieścić aż trzy błędy ortograficzne, zdziwiło mnie wystarczająco. Zupełnie niewiarygodnym okazało się natomiast to, że podobny błąd pozostał niezauważony na tabliczce na drzwiach po przeciwnej stronie korytarza, zawierającej zaledwie trzy słowa.

Czyli trudności z literkami z „ogonkiem” to problem nie tylko obcokrajowców reklamujących się na polskim rynku, ale także rodzimych użytkowników języka. Może dyslektyków, może nieuków, a może po prostu bardzo nieuważnych ludzi. Nie mających czasu na przeczytanie tego, co sami napisali. Może z nerwów, a może z zapracowania. W każdym razie przestałem się zastanawiać nad upraszczaniem polskiej pisowni, gdy zobaczyłem (w tym samym korytarzu) jeszcze jeden ciekawy przypadek ortograficznej dysfunkcji.

Nie dla wegetarian

Bez względu na to, czy cena spadnie poniżej dziesięciu złotych, czy nie, bez względu na to, czy poza chłopskim można w tym sklepie kupić także babski, nie dam się skusić, nie kupię ani nawet nie obejrzę. Oferta wydaje mi się atrakcyjna jedynie dla kanibali.

Pogrzeb Jarka

Ceremonia pogrzebowa Jarka odbędzie się w dniu 14 grudnia 2013 o godzinie 13:00 na cmentarzu Kule w dużej sali przy ul. Cmentarnej. Wystawienie urny nastąpi o godzinie 12:30.
Na tym zdjęciu też już go z nami nie było.
Nie mogę być. Ale dziękuję Ci, Jarek, za tę wizytę siedem lat temu, i za wszystkie życzenia, jakie regularnie wysyłałeś.

1990 – niezastąpiona

Starczy staroci z lat siedemdziesiątych.
Był rok 1990. Miałem 18 lat. Każdy, kto w tamtym czasie przeżywał miłosny zawód, znał na pamięć słowa Nothing Compares 2U Sinéad O’Connor.
21 lat później na stacji BP w Brzostku, gdzieś między Pilznem a Jasłem, rozmawiałem po raz pierwszy przy stole z dziewczyną, która ma tyle lat, co ta piosenka. Zostaliśmy sami, bo Przemek poszedł umyć samochód. To była rozmowa o prostych, codziennych sprawach, a jednak wynikało z niej wiele obietnic i dużo nadziei na przyszłość.
Następnego dnia wracaliśmy tą samą drogą, chociaż było nas odrobinę więcej.
Na zdjęciach z początku lat dziewięćdziesiątych wyglądam bardzo śmiesznie. Mam długie włosy i brodę i zdaję się być dziesięć lat starszy. Na zdjęciu z klasy maturalnej nie potrafię z imienia i nazwiska wymienić wszystkich kolegów i koleżanek. Na stacji benzynowej w Brzostku zatrzymuję się za każdym razem, gdy tamtędy przejeżdżam. Nie zapomnę tamtej rozmowy.

Carpe diem

Przywykłem już jakoś do pogrzebów uczniów i byłych uczniów, do informacji o śmierci osób, które siedziały kiedyś w ławce skazane na moje humory i humorki, narażone na bycie przeze mnie pytanym, sprawdzanym, ocenianym… Paradoksalnie, nie zdążyłem się przyzwyczaić do faktu, że sam jestem śmiertelny i że kiedyś mnie też zabraknie. Usunąłem konta na Naszej Klasie i Facebooku, mam sporadyczny kontakt z paroma osobami z klasy z liceum, a tu nagle dowiaduję się, że jeden z moich kolegów z klasy nie żyje. Dziwnie się poczułem, chociaż przecież to kiedyś musiało przyjść. Nasza wychowawczyni zmarła trzy lata temu i – chociaż wstyd się może przyznać – dowiedziałem się o jej śmierci wiele miesięcy po pogrzebie. Z Jarkiem widziałem się ostatnio siedem lat temu, nie utrzymywaliśmy bliskich kontaktów, ale tamto spotkanie wypadło niezwykle naturalnie, jakby od matury nie dzieliły nas wszystkie te minione lata. Trochę się dziwnie czuję na myśl, że kolejnego takiego spotkania już nie będzie, chociaż nie mam pewności, że doszłoby do niego kiedykolwiek, gdyby Jarek nadal żył.
Podobnie poczułem się kilka miesięcy temu, gdy po dwóch dniach słuchania w mediach o bestialskim zamordowaniu małżeństwa z dzieckiem dowiedziałem się nagle, że ofiary były moimi krewnymi. Tym dziwniej musiała to przyjąć kuzynka mojej mamy, która na kilka dni przed tą zbrodnią była ich odwiedzić, obejrzeć film z wesela, bawiła się z dzieckiem.
Śmierć krąży czasami bliżej, niż nam się wydaje. Trzeba korzystać z życia, póki się da. Nie będę dzisiaj sprawdzał egzaminów. Pójdę na piwo.

Skradzione obrazy w kurii

Częstochowska kuria metropolitalna przechowuje obrazy skradzione podczas festiwalu ART.eria. Złodziej przyniósł te obrazy pod opiekę arcybiskupa, ponieważ rzekomo raniły one jego uczucia religijne, a więc ich ekspozycja w Alejach może być uznana za przestępstwo z osławionego artykułu 196 KK. Przedmiotowe obrazy to stworzone przez anonimowego artystę z Białegostoku memy, wykorzystujące znane dzieła sztuki malarskiej i polegające na dodaniu do nich dymków z komentarzami o charakterze mniej lub bardziej poważnym, chociaż zwykle dość aktualnym, trafnym i błyskotliwym, czego dobitnym przykładem jest choćby mem z obrazem Matki Bożej Częstochowskiej, zamieszczony na fanpage’u Sztucznych Fiołków. Wśród eksponatów zatrzymanych w kurii znalazły się: wizerunek Chrystusa z bizantyjskiej mozaiki uzupełniony napisem: „Proszę mnie łaskawie nie mieszać ani w swój fallocentryczny Honor, ani w swoją Ojczyznę”, obraz Jacopa Pontormo przedstawiający grupę kobiet z czasów rzymskich z naniesionym dialogiem: „- Mario, Polacy obwołali cię swoją królową! – Kto? – No właśnie miałam nadzieję, że chociaż ty to wiesz! – Trzeba sprawdzić w Wikipedii”, a także przerobione na kpiące memy obrazy Caravaggia i Gustave’a Caillebotte’a.
Księdzu arcybiskupowi Wacławowi Depo serdecznie gratuluję, że został metropolitą w mieście, w którym – mimo usilnych starań kościoła – jeszcze coś się dzieje i są jeszcze ludzie, którzy mają dystans do siebie i do rzeczywistości, i którzy potrafią krytycznie spojrzeć na to, co się wokół nich dzieje. W happeningu białostockiego artysty nie wszyscy dopatrzyli się od razu obrazoburczych treści i są wśród mieszkańców Częstochowy ludzie, którzy potrafią jeszcze ze zrozumieniem przeczytać do końca kilka czy kilkanaście słów.
Z przykrością patrzyłem w niedzielę na opustoszałe centrum Częstochowy, miasta, z którego wszyscy zdają się uciekać. Ze zdziwieniem przyjąłem fakt, że Robert, Gosia, Marcin i ja nie mamy dokąd pójść na obiad i przy reprezentacyjnej ulicy miasta wszystko jest głucho zamknięte. Czuję zażenowanie wjeżdżając do miasta i widząc wszędzie przy trasie billboardy i reklamy największego na świecie pomnika Jana Pawła II, który z farsy papieskiej pomnikomanii w tym mieście zrobił już chyba prawdziwą tragedię. I nie mogę się oprzeć wrażeniu, że – tak jak niektórzy z klapkami na oczach patrzyli na memy Sztucznych Fiołków – tak samo niektórzy nie zrozumieli, że stojąca w II Alei inna pozostałość po festiwalu ART.eria to kpina z tego częstochowskiego rekordu Guinnessa (papież wysoki na 14 metrów) i powinna – jeśli trzymać się tej samej wypaczonej logiki – ranić ich uczucia religijne zupełnie jak te memy. Jak inaczej wyjaśnić, czemu ktoś zapala znicz przy najmniejszym na świecie (20 cm) pomniku Jana Pawła II? Na szczęście są też tacy, którzy rozumieją, że Częstochowie bardziej teraz są potrzebne węzeł drogowy nad Aleją Wojska Polskiego koło Tesco, korytarz północny i jego przedłużenie, czy centrum handlowe Ikea. I że te inwestycje są ważniejsze niż kolejne pomniki.

Niedzielna jazda

W niedzielny poranek, tuż po zmianie czasu z zimowego na letni, a więc gdy wszyscy przyzwoici ludzie jeszcze śpią, dojeżdżam opustoszałą jedynką do świateł w Siewierzu i zatrzymuję się na czerwonym. Nikt nie stoi na światłach z przeciwka, od strony Katowic, lusterko wsteczne upewnia mnie w przekonaniu, że nikt za mną nie jedzie od Częstochowy. Nikt nie przejeżdża przez skrzyżowanie w poprzek, ani w kierunku Zawiercia, ani Tarnowskich Gór. Wiem, wiem, Siewierz to nie Times Square w Nowym Jorku, ale czuję się trochę jak Tom Cruise we śnie na początku filmu Vanilla Sky i muszę się powstrzymać, by nie wysiąść z auta i nie pobiec trasą. Zapala się zielone i ruszam. Pustą drogą dojeżdżam do wiaduktu, na którym jedynka odbija od drogi wiodącej na Katowice. Na szczycie wiaduktu, już po zjechaniu na Kraków, w lusterku wstecznym zauważam światła jadącego za mną od strony lotniska samochodu. Uff, nie tylko ja przeżyłem koniec świata.
Inna przygoda z tej samej trasy, też z niedzielnego poranka. Droga krajowa numer 1 od Częstochowy do Siewierza to niby trasa szybkiego ruchu, ale co chwila – z różnych przyczyn – są ograniczenia prędkości. W niektórych miejscach można rozwinąć pełną dozwoloną na takiej trasie prędkość 110 km na godzinę, w innych należy zwolnić – do 70, a w niektórych miejscach nawet 50 km na godzinę. Co kilka kilometrów stoi radar, nad sygnalizatorami zawieszone są kamery, a w kilku miejscach lubią stać panowie z „suszarkami”. Dlatego rzuca mi się w oczy na stosunkowo pustej drodze małe szare autko, którego kierowca, nie zważając na znaki i na warunki drogowe, sunie równiutko 90 na godzinę, więc raz po raz go wyprzedzam, a gdy ja zwalniam przed skrzyżowaniem czy radarem, on mnie dogania i wysuwa się do przodu.
Kończąc tankować w Olkuszu, rozpoznaję to autko wjeżdżające na stację. Kiedy jego kierowca udaje się do kasy zapłacić za paliwo, uchyla się szyba pasażera i zdenerwowana kobieta zwraca się do mnie przez okno: „Niech Pan przestanie się drażnić z moim mężem ciągle nas wyprzedzając, bo w końcu zadzwonimy na policję!”
Też przypomina się film, Duel Stevena Spielberga (1971), tylko że tam maniak kierował ciężarówką, a nie osobowym Volkswagenem.