Kategoria: Kraków

Światowe Dni Młodzieży to jedno z najbarwniejszych wspomnień mojej młodości. Tak, bo chociaż za tydzień czekają nas w Krakowie Światowe Dni Młodzieży z papieżem Franciszkiem, to przecież nie są to pierwsze Światowe Dni Młodzieży w Polsce, a i te, które odbyły się w Częstochowie w 1991 roku, były już kolejną edycją tych zainicjowanych przez Jana Pawła II cyklicznych spotkań.
Mam więc barwne wspomnienia z gigantycznej imprezy kościelnej, która przetoczyła się przez moje miasto w sierpniu 1991 roku. Byłem tuż po maturze, miałem swoją pierwszą, wakacyjną pracę w księgarni przy IV Liceum Ogólnokształcącym, tym z kultowej piosenki Muńka Staszczyka. Częstochowy nigdy nie pamiętam tak żywej, tak kolorowej, tak barwnej, jak przez te kilka dni i nocy, gdy na wystawionym na chodnik przed księgarnią stoisku przez prawie całą dobę sprzedawaliśmy okolicznościowe koszulki, pocztówki i pamiątki. Mieliśmy taki ruch, że wydawało nam się, że potężny utarg przyniesie nam jakieś kokosy, ale chaos, w jakim pracowaliśmy, zaowocował mankiem na bodajże 8 milionów złotych (to było przed denominacją złotego, moja pierwsza pensja wynosiła mniej więcej tyle samo).
Chcąc nie chcąc byłem wówczas uczestnikiem lub obserwatorem rozmaitych imprez, spotkań, rozmów. Przyrodzona młodym otwartość sprawiła, że wymiar duchowy i religijny nikomu chyba nie przeszkadzał w tym, by korzystać z uciech wszelkiego rodzaju. III Aleja tętniła życiem przez całą noc, ludzie grali na gitarach i innych instrumentach, śpiewali, tańczyli. Obcy ludzie bawili się ze sobą w najlepsze, nie zważając na barierę językową czy jakąkolwiek inną. Po tym, co wtedy się działo, jakoś mnie też nie bulwersują internetowe memy pokazujące prezerwatywy z logo Światowych Dni Młodzieży w Krakowie.
Ale przez te 25 lat sporo się zmieniło i porównanie atmosfery oczekiwania na Światowe Dni Młodzieży w Częstochowie w 1991 roku i w Krakowie w 2016 roku nie skłania do optymizmu. Wydaje się, że chociaż w tylu różnych aspektach świat zmienił się na lepsze i żyje nam się o wiele wygodniej, to jednak zmierzamy w jakimś niewiadomym kierunku i nie wiem, czy nie skręciliśmy w międzyczasie w jakąś ślepą uliczkę.
Po Krakowie jeżdżą wprawdzie (na liniach prowadzących przez Franciszkańską) tramwaje papieskie z inspirującymi cytatami z papieża Franciszka, ale większość Krakowian nie wyczekuje spotkania z Franciszkiem tak, jak czekali na każde spotkanie ze „swoim” papieżem, Janem Pawłem II. Ba, papież Franciszek, który jednym z haseł swojego pontyfikatu uczynił pomoc syryjskim (i nie tylko) uchodźcom, a za motto krakowskiego spotkania z katolicką młodzieżą obrał wers 7 rozdziału 5 Ewangelii Mateusza: „Błogosławieni miłosierni, albowiem oni miłosierdzia dostąpią”, przez wielu młodych Polaków jest traktowany z niechęcią, a w najlepszym razie z pobłażliwością. Nawet polski episkopat zdaje się Franciszka kontestować, gdy w liście adresowanym do młodzieży z okazji zbliżającego się zjazdu w Krakowie ani razu nie wspomina o Franciszku, chociaż trzykrotnie powołuje się na Jana Pawła II.
Każda rozmowa o nadchodzących Światowych Dniach Młodzieży zdumiewa mnie ogromem niechęci, nagromadzonych negatywnych emocji. Z jednej strony jest to niechęć do przyjmowania gości spoza Krakowa, pretensje o paraliż komunikacyjny i innego rodzaju utrudnienia, z drugiej – i to jest wątek dominujący, pojawiający się za każdym razem, gdy ktoś wspomni o zbliżającej się imprezie – jest powszechny, mniejszy lub większy, ale niektórych wręcz paraliżujący strach. Niektórzy są przekonani, że Światowe Dni Młodzieży staną się celem zamachu terrorystycznego, i w związku z tym wyjeżdżają z Krakowa, a swoim dzieciom i wnukom nie pozwalają wziąć udziału w imprezie. Babcia jednego z moich studentów zamartwia się, ponieważ zdecydował się on pomagać w obsłudze imprezy jako wolontariusz. Na wieść o tym, że Franciszek z greckiej wyspy Lesbos zabrał ze sobą kilka rodzin muzułmańskich do Watykanu, jedna z moich znajomych oznajmiła, że papież oszalał i że jak nie zabiją go w samolocie, to znak, że czekają tylko na to, by urządzić nam piekło w Krakowie.

Na ulicach Krakowa pojawiły się też ogłoszenia podobne do tego na zdjęciu. W 1991 roku w Częstochowie te niemal dwa miliony ludzi, którzy nagle przyjechali do miasta, było dla nas – z całym szacunkiem dla duchowego wymiaru wydarzenia – okazją do większego utargu. To, że mielibyśmy zamknąć podwoje naszej księgarni na czas Światowych Dni Młodzieży, jest dla mnie nie do pomyślenia. Mam nadzieję, że za dwa tygodnie okaże się, że entuzjazm, jaki przywiozą ze sobą do Krakowa młodzi ludzie z różnych krajów, sprawi, że fobie niektórych mieszkańców miasta rozejdą się po kościach, a obawy przed atakiem terrorystycznym to zwykłe strachy na lachy, które rozpierzchną się szybko i nie przysłonią nikomu radości z przeżywania imprezy.
Telewizja Polska, która ostatnio przeinaczyła słowa prezydenta Obamy, pewnie przeinaczy też słowa Franciszka. Obama podczas szczytu NATO w Warszawie dyplomatycznie skarcił rząd i prezydenta Rzeczypospolitej, nawołując ich do poszanowania prawa i przestrzegania reguł demokracji. Powiedział też, że jest pewien, że polska demokracja poradzi sobie z obecnym kryzysem. Telewizja Polska, kierowana przez Jacka Kurskiego („ciemny lud to kupi”), puściła swoim widzom przekaz, że Obama pochwalił polską demokrację i zapewnił, że ma się ona dobrze. Papież będzie wzywał do miłosierdzia dla uchodźców, telewizja publiczna powie, że uznał imigrację i multikulturalizm za zagrożenia współczesnego świata. Ale to są nieistotne szczegóły. Propagandowe zapędy i nieprofesjonalizm telewizji powoli stają się normą, ale udane Światowe Dni Młodzieży w Krakowie w 2016 roku przebiją się do świadomości ludzi, taką mam nadzieję. Tych, którzy w Krakowie pozostaną, tych, którzy tu przyjadą, ale także – prędzej czy później – tych, którzy na czas młodzieżowego zlotu miasto opuszczą.